Szkocja to kraj szczególnie dbający o atrakcje na szlakach turystycznych. Dla amatorów whisky jest to miejsce niezwykle kuszące pod względem degustacji tych wspaniałych szlachetnych trunków. Destylarnie przyciągają coraz więcej zainteresowanych, którzy pragną zgłębić tajniki produkcji whisky, spróbować jej smaku i delektować się jej aromatem.
Idealnym przykładem wskazującym na wrastające zainteresowanie whisky jest Feis Ile the Islay Festival of Music and Malt, organizowany na wyspie Islay. Ta niewielka wysepka wchodząca w skład archipelagu Hebrydów posiada na swoim terenie aż osiem czynnych destylarni zajmujących się produkcją whisky słodowej. W czasie trwającego siedem dni festiwalu liczba zgromadzonych na wyspie osób wynosi około kilkunastu tysięcy. Prawdziwy obraz whisky tworzą ci, którzy ją piją i potrafią docenić jej wyjątkowość. Źródła fascynacji tym wspaniałym trunkiem wywodzą się z historii i kultury, przekazywanych kolejnym pokoleniom. Związana jest z rodzinnymi wspomnieniami, jak również romantycznymi wizjami surowej natury, zamieszkanej przez buntowniczych Szkotów w kiltach.
Każda z ośmiu destylarni na wyspie ma swój inny niepowtarzalny charakter. Bowmore należy do jednych z najstarszych zakładów w Szkocji – tam też można zobaczyć, w jaki sposób słoduje się jęczmień. Ardbeg ma dość torfowy charakter, kolejna – Bruichladdich wyróżnia się nowoczesnym designem etykiet oraz sporym wyborem rodzajów whisky. Kilchoman to pierwsza od 124 lat nowo otwarta destylarnia na wyspie. Następna to Caol Ila, która na Islay jako jedyna prowadzi produkcję na skalę przemysłową. Mieszkańcy wyspy wyróżniają Bunnahabhain, która ma najdelikatniejszy smak spośród wytwarzanych tam single maltów. Pozostałe to Lagavulin i Laphroaig. Wszystkie czynne zakłady na wyspie, poza gorzelnią Kilchoman, znajdują się na wybrzeżu – przeważnie w takich miejscach, gdzie urokliwe strumienie wpadają do morza.
Nazwa „single malt scotch whisky” jest zastrzeżona dla trunków wyprodukowanych w Szkocji z jęczmienia i dojrzewających w beczkach nie mniej niż trzy lata. Beczki sprowadza się głównie ze Stanów Zjednoczonych – co ciekawe: są to beczki po burbonie. Najbardziej wyjątkową z piwnic jest ta w Bowmore. Tam beczki leżakują pod poziomem morza, a drzwi prowadzące do piwnicy pokrywają wyczuwalne w powietrzu kryształki soli. Temperatura miejsca jest niezmienna przez cały rok. Najdroższe i najbardziej cenione wśród prawdziwych koneserów whisky dojrzewają najdłużej. W ostatnim etapie przechowywane są w beczkach po sherry lub porto. Dzięki temu ich kolor jest znacznie ciemniejszy, zaś uzyskane aromaty mają charakter rodzynek, wanilii, tytoniu oraz skóry.
Czasami producenci wypuszczają na rynek tak zwane wersje „limited” lub „distillers editions”, które można kupić wyłącznie na miejscu. Ich ceny są wysokie, a wartość butelek wzrasta z każdym rokiem. Im starsza whisky, tym lepsza i bardziej wytworna. Ważnym czynnikiem na wyspie Islay są opady deszczu, a smak whisky w dużej mierze zależy od jakości i smaku wody.
Spożywanie whisky to swoisty rytuał, jednak jak we wszystkim i w degustowaniu należy zachować umiar. Mądre picie to kwestia klasy, nawet dla tych, którzy znają tradycje picia mocnych alkoholi. Whisky single malt z całym swoim bogactwem dostarcza koneserom naprawdę wielu niezapomnianych wrażeń. W powstawaniu trunków tego typu biorą udział trzy żywioły: woda, ogień oraz powietrze. Ziemia daje jęczmień, woda jest niezbędna w pierwszej fazie produkcji, a ogień umożliwia proces słodowania. Ważnym czynnikiem w produkcji napoju jest także szkocki klimat i powietrze wnikające do wnętrza beczek podczas dojrzewania alkoholu.
Nieocenioną rolę odgrywają również drożdże. Kwintesencję smaku i aromatu tworzą kolejno: w dziesięciu procentach woda, w czterdziestu procentach alembik oraz klimat regionu produkcji, a pozostałe pięćdziesiąt to rodzaj beczki. Smak whisky wynika z właściwego procesu destylacji, ponadto zależy on od warunków leżakowania. Wielu producentów wyjątkowość smaku przypisuje także wodzie używanej do produkcji. Jest ona bardzo ważnym składnikiem, choć nie musi pochodzić z głębokich na kilometr studni, ani też spływać z gór pod konkretnym kątem. Woda to idealny nośnik smaku, jaki uzyskuje się z jęczmiennego słodu oraz reakcji alkoholu z dębową beczką. Ogromny wpływ na jakość whisky ma również sposób jej przechowywania.
Do produkcji tego trunku najlepiej użyć jęczmienia, który zawiera dużą ilość skrobi, dzięki czemu uzyskuje się fermentujący cukier. Jęczmień posiada odpowiednie również enzymy potrzebne do rozbijania skrobi. Na produkcję whisky składa się kilka etapów. Pierwszym z nich jest zacieranie, czyli przetworzenie surowego produktu w celu uzyskania zacieru o niskiej zawartości alkoholu i kolejno poddanie go destylacji, która zwiększy jego moc. Później rozpoczyna się czas dojrzewania w dębowych beczkach. Suszenie słodu to proces prażenia jęczmienia w wysokiej temperaturze i dymie z pieca.
Kolejnym krokiem jest mielenie i zacieranie. Prowadzi to do uwolnienia większych ilości cukru ze skrobi, a tym samym zwiększa otrzymaną ilość alkoholu. Podczas następnego etapu – fermentacji – trunek nabiera odpowiedniego charakteru, uwydatnia się “owocowość” surowego alkoholu, dochodzi do zakwaszenia zacieru, a drożdże wpływają na wzrost bakterii. Proces kończy destylacja, zachodząca w odpowiedniej temperaturze, a więc dążenie do uzyskania już czystego alkoholu. Pozostaje tylko dojrzewanie w dębowej beczce, które nadaje whisky ostatecznego smaku i aromatu.
Szkocka tradycja produkcji whisky wymaga suszenia skiełkowanych ziaren jęczmienia oraz wędzenia ich w torfowym dymie. W ten sposób otrzymuje się słód. Torf to rodzaj skały osadowej, która zawiera nierozłożone szczątki organiczne, jak również mniej niż sześćdziesiąt procent węgla. To jemu szkockie whisky zawdzięczają ten charakterystyczny dymny i ziemisty posmak, wyczuwalny w trunkach produkowanych na wyspie Islay.
Zdaniem zwolenników single malt – whisky serwuje się w szklance w kształcie tulipana, zwężającej się ku górze, co potęguje bukiet aromatu. Poza tym są oni zdania, że podaje się ją w temperaturze pokojowej, jednak nie istnieją sztywne reguły i można według uznania dodawać do niej kostki lodu. Wszystkie trunki mają swój niepowtarzalny aromat i posmak. Degustacja powinna być przyjemnością bez względu na to, czy odbywa się w towarzystwie doświadczonego kipera, czy wśród przyjaciół. Ważne jest jednak, aby odbywała się ona w pomieszczeniu wolnym od innych zapachów, np. obiadu czy gęstego dymu papierosowego. Degustujący natomiast nie powinni skrapiać się mocnymi perfumami, ponieważ wszelkie podobne zabiegi mogłyby zakłócić cały rytuał smakowania i próbowania aromatów. Alkohol nalany do kieliszków powinien kilkanaście minut „oddychać”, aby reakcja alkoholu z powietrzem uwydatniła jego prawdziwe zalety.
Termin single malt ma niezwykle precyzyjne znaczenie. Charakteryzuje alkohol pochodzący z jednej gorzelni, a jego produkcja oparta jest wyłącznie na słodzie jęczmiennym, bez domieszki innego ziarna, czy cukru. Whisky jest testowana w różnych beczkach, a próbki sprawdzane są przez master blendera. To on podejmuje decyzję, do których kadzi rozlać trunek. Dopiero potem nalewa się go do butelek. Szlachetna whisky komponuje się z wieloma potrawami, takimi jak grillowane ostrygi, łosoś serwowany w glazurze z wanilii i melasy, pasuje również do dania z kurczakiem w kokosowej panierce z pieczonymi figami i kozim serem. Wspaniale współgra także z czekoladą o smaku chili i mięty.
__________________________
Aldona Rogulska
Źródła:
Dodaj komentarz